Βιταμίνες
A, B, C, D, E και K
Οι βιταμίνες είναι ουσίες απαραίτητες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Αυτό υποδηλώνεται και από την ετυμολογία της λέξης “βιταμίνες”, η οποία προέρχεται από τις λέξεις vital και amines, δηλαδή ζωτικής σημασίας αμίνες ή “αμίνες της ζωής”. Ο όρος βιταμίνες προτάθηκε από τον Πολωνό βιοχημικό Κάζιμιρ Φουνκ στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και θεωρείται πλέον ατυχής καθώς πολλές βιταμίνες δεν ανήκουν στην κατηγορία των αμινών (δεν περιέχουν αμινομάδα/άζωτο).
Οι βιταμίνες είναι οργανικές ενώσεις οι οποίες εμπλέκονται στις μεταβολικές διεργασίες του οργανισμού και είναι απαραίτητες για τη φυσιολογική ανάπτυξη και λειτουργία του. Με εξαίρεση τις βιταμίνες D, K και B3, το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να συνθέσει βιταμίνες και για το λόγο αυτό είναι απαραίτητη η λήψη τους με την τροφή.
Οι βιταμίνες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, στις υδατοδιαλυτές που διαλύονται στο νερό και είναι οι βιταμίνες B και C και στις λιποδιαλυτές που δεν διαλύονται στο νερό αλλά σε λιπαρό περιβάλλον και είναι οι βιταμίνες A, D, E και K.
ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ (B και C)
Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες διαλύονται στο νερό και είναι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και η βιταμίνη C. Οι βιταμίνες Β συμμετέχουν στις μεταβολικές διεργασίες που αποσκοπούν στην παραγωγή ενέργειας και συμβάλλουν στη μείωση της κόπωσης, στη φυσιολογική λειτουργία του νευρικού συστήματος, στην υγεία του δέρματος, της καρδιάς κ.α. Η βιταμίνη C είναι μια αντιοξειδωτική βιταμίνη και συμβάλλει στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες, στην απορρόφηση του σιδήρου και στο σχηματισμό του κολλαγόνου στους χόνδρους, το δέρμα, τα αγγεία, τα ούλα, τα οστά και τα δόντια.
Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες, λόγω της ιδιότητάς τους να διαλύονται στο νερό, αν ληφθούν σε μεγάλες ποσότητες δεν απορροφώνται εξ΄ολοκλήρου από τον οργανισμό αλλά κάποια ποσότητα αποβάλλεται με τα ούρα. Για το λόγο αυτό, στα συμπληρώματα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες βιταμινών Β και C χρησιμοποιούνται συνήθως ταμπλέτες βραδείας αποδέσμευσης, οι οποίες απελευθερώνουν σταδιακά τις βιταμίνες για μεγαλύτερη απορρόφηση.
ΛΙΠΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ (A, D, E και K)
Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες δεν διαλύονται στο νερό αλλά σε λιπαρό περιβάλλον και είναι οι βιταμίνες A, D, E και K. Καθεμία έχει διαφορετική δράση στον οργανισμό. Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για την υγεία των ματιών, των βλεννογόνων, του δέρματος και του ανοσοποιητικού συστήματος. Η βιταμίνη D συμβάλλει στην υγεία των οστών, των δοντιών, των μυών και του ανοσοποιητικού συστήματος. Η βιταμίνη Ε είναι μια αντιοξειδωτική βιταμίνη που συμβάλλει στην προστασία των κυττάρων από το οξειδωτικό στρες και στην υγεία της καρδιάς, του δέρματος, των μυών και των νεύρων. Η βιταμίνη Κ συμβάλλει στη φυσιολογική πήξη του αίματος και στη διατήρηση της υγείας των οστών.
Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες μετρώνται σε mg, μg ή i.u. (διεθνείς ομάδες). Για τις βιταμίνες A, D και Ε ισχύουν τα ακόλουθα:
- Βιταμίνη Α: 800μg αντιστοιχούν σε 2666i.u.
- Βιταμίνη D: 10μg αντιστοιχούν σε 400i.u.
- Βιταμίνη Ε: 268mg αντιστοιχούν σε 400i.u.