Βιταμίνη Β12 (κοβαλαμίνη)

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Η βιταμίνη B12 περιέχει κοβάλτιο και γι’ αυτό το λόγο είναι γνωστή και ως κοβαλαμίνη. Είναι μέλος των υδατοδιαλυτών βιταμινών του συμπλέγματος Β και παίζει σημαντικό ρόλο σε περιπτώσεις κακοήθους αναιμίας. Η απορρόφηση της βιταμίνης Β12 εξαρτάται από την παρουσία μιας συγκεκριμένης ουσίας στα γαστρικά υγρά που ονομάζεται "εσωτερικός παράγοντας".

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ

Η βιταμίνη B12 είναι ευδιάλυτη και καταστρέφεται με το μαγείρεμα. Είναι ευαίσθητη σε ισχυρό όξινο περιβάλλον, σε αλκαλικό περιβάλλον και στο φως.

ΔΡΑΣΗ

Η βιταμίνη B12 απαιτείται για τη σύνθεση του DNA κι επομένως για την παραγωγή κυττάρων, ιδιαιτέρως των ερυθροκυττάρων. Επίσης, δρα στο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων και στη διατήρηση του ελύτρου της μυελίνης γύρω από τα νεύρα. Έχει μελετηθεί η χρήση της και σε άτομα που πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση.

ΕΛΛΕΙΨΗ

Έλλειψη βιταμίνης B12 οδηγεί αναπόφευκτα σε κακοήθη αναιμία (τύπος μεγαλοβλαστικής αναιμίας). Αυτή χαρακτηρίζεται από πτώση στον αριθμό των ερυθρών αιμοσφαιρίων, ενώ αυτά που παράγονται δεν έχουν κανονικό σχήμα και είναι γενικά πολύ μεγάλα. Δυστυχώς υπάρχει μια παγίδα σχετικά με την έλλειψη της βιταμίνης Β12: τα συμπτώματα της κακοήθους αναιμίας μπορούν να αποκρυφτούν πλήρως αν η λήψη φυλλικού οξέος είναι ακατάλληλη. Αυτό μπορεί να επιτρέψει στην έλλειψη βιταμίνης Β12 να εξελιχθεί χωρίς αυτό να γίνει αντιληπτό και να αποκαλυφθεί στο τέλος ως μη αναστρέψιμη νευρολογική βλάβη.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

Ανώτερο ασφαλές επίπεδο για ημερήσιο συμπλήρωμα = 500μg.
Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση (Recommended Daily Allowance, RDA) = 2,5μg.

ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΜΕ Β12

1. Χορτοφάγοι ή Vegans
   Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι χορτοφάγοι και οι vegans να λαμβάνουν με συμπλήρωμα βιταμίνη Β12 ως ένα μέτρο προστασίας από την εμφάνιση έλλειψης Β12, λόγω της απουσίας αυτής της βιταμίνης από τις τροφές φυτικής προέλευσης (1).
2. Κακοήθης Αναιμία
   Για να προληφθεί ή να αντιμετωπισθεί η κακοήθης αναιμία συχνά εισάγεται βιταμίνη Β12 με ένεση ενδομυϊκά σε μεγάλες ποσότητες. Μέσω αυτής της μεθόδου, η κακοήθης αναιμία έχει μετατραπεί από θανατηφόρος ασθένεια σε θεραπεύσιμη (2).
3. Άλλες Δράσεις
   Υψηλά επίπεδα βιταμίνης B12 έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά και για άλλους λόγους. Ορισμένες πνευματικές διαταραχές (ιδίως στους ηλικιωμένους) φαίνεται ότι βελτιώνονται με τη λήψη βιταμίνης Β12, αλλά δεν υπάρχουν ισχυρές αποδείξεις γι’ αυτό.

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Δεν έχει αναφερθεί τοξική δράση της βιταμίνης Β12 στον άνθρωπο. Ενέσεις 3mg την ημέρα έχουν χρησιμοποιηθεί για να θεραπεύσουν την κόπωση και διάφορες νευρολογικές διαταραχές, ενώ 1mg την ημέρα έχει χρησιμοποιηθεί για την αντιμετώπιση διαταραχών στο μεταβολισμό που οφείλονται στην Β12.

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ & ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

Δεν υπάρχουν αντενδείξεις για τη βιταμίνη B12.

1. Alexander D, Ball MJ and Mann J. Nutrient intake and haematological status of vegetarians and age - sex matched omnivores. Eur J Clin Nutrition, 48;8:538-546, 1994.
2. Matthews JH. Cobalamin and folate deficiency in the elderly. Baillieres Clin Haematol, 8;3:679-697, 1995.