Φυλλικό Οξύ

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Το φυλλικό οξύ εντοπίστηκε πρώτη φορά στη μαγιά και θεωρήθηκε "αντι-αναιμικός" παράγοντας. Είναι μέλος του συμπλέγματος των βιταμινών Β.

ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ

Το φυλλικό οξύ είναι ασταθές στη θερμότητα, το νερό και το αλκαλικό περιβάλλον. Πρέπει να εφαρμόζονται προσεκτικές μέθοδοι μαγειρέματος για να διασφαλισθεί ότι αυτό παραμένει σε κατάλληλη ποσότητα στην τροφή.

ΔΡΑΣΗ

Το φυλλικό οξύ απαιτείται για πολλές φυσιολογικές αντιδράσεις. Πιο συγκεκριμένα, απαιτείται για τη σύνθεση του DNA κι επομένως για την κυτταρική διαίρεση. Επίσης εμπλέκεται στην παραγωγή των μη απαραίτητων αμινοξέων μεθειονίνη και γλυκίνη.

ΕΛΛΕΙΨΗ

Η έλλειψη φυλλικού οξέος προκαλεί μεγαλοβλαστική αναιμία (βλέπε βιταμίνη Β12), η οποία συχνά συνοδεύεται από λευκοπενία (ελαττωμένος αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων). Επίσης, η έλλειψη αυτή μπορεί να επιδράσει αρνητικά στους ιστούς που αναπτύσσονται γρήγορα, όπως στο βλεννογόνο του εντέρου, καθώς και να επηρεάσει την ανάπτυξη στα μωρά και τα μικρά παιδιά. 

Τα άτομα που παρουσιάζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης έλλειψης φυλλικού οξέος είναι τα ακόλουθα:

• Ηλικιωμένοι (που τείνουν να έχουν φτωχό διαιτολόγιο ή μειωμένη απορρόφηση)
• Άτομα με σύνδρομα κακής απορρόφησης στο έντερο (ιδίως στεατόρροια, όπου τα κόπρανα περιέχουν άπεπτο λίπος)
• Έγκυες γυναίκες (το αναπτυσσόμενο έμβρυο έχει αυξημένες απαιτήσεις σε φυλλικό οξύ από τις αποθήκες φυλλικού οξέος της μητέρας του)
• Αλκοολικοί

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

Ανώτερο ασφαλές επίπεδο για ημερήσιο συμπλήρωμα = 400μg.
Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση (Recommended Daily Allowance, RDA) = 200μg.

ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΦΥΛΛΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ

1. Ελαττώματα κατά τη Γέννηση
   Η λήψη 400μg φυλλικού οξέος την ημέρα πριν τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια των 12 πρώτων εβδομάδων της εγκυμοσύνης θεωρείται ζωτικής σημασίας, καθώς η λήψη χαμηλής δόσης φυλλικού οξέος έχει συνδεθεί με λανθάνουσα δυσραφία (spina bifida) (1).
2. Αναιμία
   Τα συμπληρώματα με φυλλικό οξύ πρέπει να χρησιμοποιούνται υπό ιατρική παρακολούθηση για τη θεραπεία διαγνωσμένης μεγαλοβλαστικής αναιμίας, αφού το φυλλικό οξύ μπορεί να συγκαλύψει την έλλειψη της βιταμίνης Β12 (2) (βλέπε βιταμίνη Β12). Κανονικά, το φυλλικό οξύ προτείνεται μόνο εφόσον η βιταμίνη Β12 έχει αποτύχει να φέρει αποτελέσματα.
3. Αλκοολικοί
   Οι αλκοολικοί μπορεί να επωφεληθούν από ένα συμπλήρωμα με φυλλικό οξύ καθώς τείνουν να έχουν μειωμένα επίπεδα αυτής της βιταμίνης (3).
4. Στεφανιαία Νόσος
   Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι τα συμπληρώματα με φυλλικό οξύ μπορούν να προσφέρουν προστασία από καρδιακά προβλήματα μέσω της διατήρησης σε χαμηλά επίπεδα της ομοκυστεΐνης (4).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Ο συνολικός κίνδυνος από υψηλές δόσεις φυλλικού οξέος θεωρείται μηδαμινός.

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ & ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

1. Βιταμίνη B12
   Η λήψη συμπληρώματος με φυλλικό οξύ από άτομα με εξελισσόμενη έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να συγκαλύψει τη σωστή διάγνωση και να καθυστερήσει την κατάλληλη θεραπεία.
2. Ψευδάργυρος
   Η λήψη πολύ υψηλών δόσεων φυλλικού οξέος μπορεί να παρεμποδίζει την απορρόφηση του ψευδαργύρου.
3. Methotrexate
   Ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του καρκίνου (π.χ. methotrexate) είναι ειδικά σχεδιασμένα να αναστέλλουν το φυλλικό οξύ. Τα άτομα που λαμβάνουν τέτοια φάρμακα μπορούν να παίρνουν φυλλικό οξύ με συμπλήρωμα μόνο στην περίπτωση που τους το προτείνει ο γιατρός τους και πάντα κάτω από αυστηρή ιατρική παρακολούθηση.
4. Αντισπασμωδικά Φάρμακα
   Το φυλλικό οξύ δεν πρέπει να λαμβάνεται μαζί με αντισπασμωδικά φάρμακα, εκτός και αν αυτό προτείνεται από γιατρό.

1. Butterworth CE Jr and Bendich A. Folic acid and the prevention of birth defects. Annu Rev Nutr, 16:73-97, 1996.
2. Matthews JH. Cobalamin and folate deficiency in the elderly. Baillieres Clin Haematol, 8;3:679-697, 1995.
3. Cravo ML et al. Hyperhomocysteinemia in chronic Alcoholism: correlation with folate, vitamin B12 and vitamin B6 status. Am J Clin Nutr, 63;2:220-224, 1996.
4. Lowering blood homocysteine with folic acid based supplements: meta-analysis of randomised trials, 316:894-8, 1998.