Ιώδιο
Το ιώδιο ανήκει στα ιχνοστοιχεία, δηλαδή στα μέταλλα που ο οργανισμός χρειάζεται σε μικρές ποσότητες (ίχνη). Είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών και την καλή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Παράλληλα, συμβάλλει στην υγεία του νευρικού συστήματος και την καλή γνωσιακή λειτουργία. Υπάρχει σε τροφές όπως τα φύκια, τα ψάρια κ.α.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το ιώδιο είναι ένα βασικό στοιχείο που εμπλέκεται στη φυσιολογική αύξηση και ανάπτυξη και προέρχεται από το έδαφος και τη θάλασσα.
ΔΡΑΣΗ
Το ιώδιο αποτελεί μέρος των ορμονών θυροξίνη και τριιωδοθυρονίνη, οι οποίες είναι απαραίτητες για τη διατήρηση του μεταβολικού ρυθμού, του κυτταρικού μεταβολισμού και της συνοχής του συνδετικού ιστού. Το σώμα περιέχει από 20 έως 50mg ιωδίου, κυρίως συγκεντρωμένου στο θυρεοειδή αδένα που βρίσκεται στη βάση του λαιμού. Κάθε ποσότητα ιωδίου στη διατροφή απορροφάται γρήγορα από τον εντερικό σωλήνα, κυρίως υπό μορφή ιωδιδίου (iodide) και αποθηκεύεται στο θυρεοειδή μέχρι να χρειαστεί. Στο θυρεοειδή αδένα, το ιωδίδιο οξειδώνεται σε ιώδιο αφού συνδυαστεί με το αμινοξύ τυροσίνη και μετατρέπεται σε θυροξίνη, η οποία αποθηκεύεται μέχρι να χρησιμοποιηθεί. Αυτή η διαδικασία ελέγχεται από μια ορμόνη η οποία παράγεται από την υπόφυση.
ΕΛΛΕΙΨΗ
Η τυπική ασθένεια που οφείλεται σε έλλειψη ιωδίου είναι η βρογχοκήλη, η οποία χαρακτηρίζεται από διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα. Η διόγκωση αυτή προκαλείται από την προσπάθεια του θυρεοειδούς αδένα να παράγει περισσότερη θυροξίνη για να αντιμετωπίσει την έλλειψη ιωδίου. Σε σοβαρές περιπτώσεις έλλειψης προκαλείται κρετινισμός, με περιορισμένη εγκεφαλική ανάπτυξη και διανοητική καθυστέρηση. Η έλλειψη ιωδίου είναι σπάνια στη Μεγάλη Βρετανία, διότι γίνεται κατανάλωση τροφίμων που αναπτύσσονται στο έδαφος από όλο τον κόσμο. Επίσης, κάποιες χώρες προσθέτουν ιώδιο στο μαγειρικό αλάτι.
ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
Ανώτατο ασφαλές επίπεδο για ημερήσιο συμπλήρωμα = 500μg.
Συνιστώμενη Ημερήσια Δόση (Recommended Daily Allowance, RDA) = 150μg.
ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΙΩΔΙΟΥ
Το ιώδιο υπό τη μορφή φυκιού μπορεί να λαμβάνεται για να διεγείρει έναν ελαφρώς αδρανή θυρεοειδή αδένα που δεν δικαιολογεί τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής (1). Συνήθως, το ιώδιο περιλαμβάνεται σε μικρές ποσότητες στις συνθέσεις πολυβιταμινών και μετάλλων, που είναι κατάλληλες για όλα τα υγιή άτομα.
ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Οι πολύ υψηλές δόσεις ιωδίου μπορεί να οδηγήσουν σε έναν υπερδραστήριο θυρεοειδή αδένα, αλλά ελάχιστες περιπτώσεις τοξικότητας έχουν αναφερθεί σε άτομα που καταναλώνουν λιγότερο από 5000mg ημερησίως. Παρόλα αυτά, μπορεί να παρατηρηθούν παροδικές ελαφρές επιδράσεις σε άτομα με έλλειψη που λαμβάνουν μόνο 150-200mg ημερησίως. Σε φυσιολογικά άτομα με δόση ιωδίου 1000-2000mg ημερησίως εμφανίζεται αύξηση της ποσότητας του ιωδίου στο θυρεοειδή αδένα, αλλά όχι περαιτέρω μεταβολές.
ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
- Φαρμακευτική αγωγή για το θυρεοειδή
Τα άτομα που χρησιμοποιούν φαρμακευτική αγωγή για προβλήματα θυρεοειδούς δεν πρέπει να λαμβάνουν υψηλά επίπεδα ιωδίου εάν δεν συμβουλευτούν το γιατρό τους. - Κύηση
Οι έγκυες δεν θα πρέπει να λαμβάνουν υψηλές δόσεις ιωδίου διότι το έμβρυο είναι πιο ευαίσθητο στον υπερθυρεοειδισμό απ’ ότι η μητέρα.
Τρόφιμα | (μg/100g) |
Φύκια | > 5000 |
Μπακαλιάρος | 659 |
Μερλούγγιος (είδος ψαριού) | 65-361 |
Ρέγγα | 21-27 |
Κρέατα | 10 |
Λαχανικά / σπόροι | 10 |