Γαλακτικά Βακτήρια

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Τα γαλακτικά βακτήρια είναι «φιλικά» βακτήρια τα οποία έχουν την ικανότητα να μετατρέπουν τα σάκχαρα σε γαλακτικό οξύ. Χρησιμοποιούνται για την παρασκευή τροφίμων που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το γιαούρτι, το κεφίρ, το τυρί, το βούτυρο γάλακτος κ.α. Μερικά ευρέως γνωστά γαλακτικά βακτήρια είναι το Lactobacillus acidophilus, το Lactobacillus rhamnosus, το Lactobacillus plantarum, το Lactobacillus bulgaricus, το Streptococcus thermophilus, το Bifidobacterium bifidum κ.α. Τα γαλακτικά βακτήρια εντοπίζονται στο γαστρεντερικό σύστημα, το δέρμα και τον κολπικό βλεννογόνο όπου και αποτελούν σημαντικούς προστατευτικούς παράγοντες.

ΔΡΑΣΗ

Η κύρια δράση των «φιλικών» γαλακτικών βακτηρίων είναι να αποτρέπουν την παρουσία παθογόνων και σηψιγόνων βακτηρίων στο έντερο. Η παραγωγή του γαλακτικού οξέος είναι η διαδικασία-κλειδί αυτής της δράσης, καθώς τα βλαβερά βακτήρια δεν αναπτύσσονται σε όξινο περιβάλλον. Τα γαλακτικά βακτήρια παράγουν επίσης τα δικά τους ειδικά αντιβιοτικά. Για παράδειγμα, το Lactobacillus acidophilus παράγει acidophiline, το Lactobacillus bulgaricus παράγει bulgarican και ούτω καθεξής. Αυτά τα αντιβιοτικά βελτιώνουν περαιτέρω την ικανότητα των γαλακτικών βακτηρίων να καταπολεμούν λοιμογόνους μικροοργανισμούς.

ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ΓΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

Τα συμπληρώματα με γαλακτικά βακτήρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαφόρους σκοπούς. Ακολουθούν ορισμένες περιπτώσεις που συστήνεται η χρήση τους:

1. Γαστρεντερικές Διαταραχές
   Τα γαλακτικά βακτήρια βοηθούν στην πρόληψη πεπτικών διαταραχών (1), ειδικά στην περίπτωση αλλαγών στην κατανάλωση τροφίμων και νερού κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού.
2. Δυσκοιλιότητα
   Σε ορισμένες περιπτώσεις εντερικής διαταραχής, τα γαλακτικά βακτήρια μπορεί να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση της βακτηριδιακής χλωρίδας στο έντερο και να διορθώσουν το πρόβλημα (2). Το προβιοτικό L.acidophilus θεωρείται ένα από τα πιο αποτελεσματικά για τη μείωση της δυσκοιλιότητας. Οι ικανοποιητικές ποσότητες σε φυτικές ίνες και υγρά αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες πρόληψης της δυσκοιλιότητας.
3. Λήψη Αντιβίωσης
   Τα αντιβιοτικά, εκτός από την κύρια ιδιότητά τους που είναι η καταστροφή των παθογόνων βακτηρίων, διαταράσσουν δυστυχώς και την ισορροπία των «φιλικών» βακτηρίων. Γι’ αυτό το λόγο, ένα συμπλήρωμα με γαλακτικά βακτήρια συνιστάται παράλληλα με τη χρήση αντιβιοτικών (3-7). Το γαλακτικό βακτήριο L.bulgaricus μπορεί σύμφωνα με μελέτες να μειώσει τον κίνδυνο των παρενεργειών της αντιβίωσης, όπως της διάρροιας.
4. Ευερέθιστο Έντερο
   Ορισμένα γαλακτικά βακτήρια έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων του ευερέθιστου εντέρου (σπαστική κολίτιδα), όπως των φουσκωμάτων και των αερίων. Μελέτες δείχνουν ότι ειδικά το προβιοτικό L.plantarum, μόνο του ή σε συνδυασμό με το L.acidophilus, έχει πάρα πολύ καλά αποτελέσματα (8-10).
5. Δυσανεξία στη Λακτόζη
   Στην περίπτωση ελαφριάς δυσανεξίας στη λακτόζη, τα γαλακτικά βακτήρια μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων (2) μετατρέποντας κάθε μόριο λακτόζης σε γαλακτικό οξύ. Στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει επίσης να υιοθετηθεί μια διατροφή χωρίς λακτόζη.
6. Προβλήματα Κόλπου
   Η κολπίτιδα που οφείλεται στο Candida albicans, το Trichomonas ή όποιο άλλο αίτιο, μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση συμπληρωμάτων με γαλακτικά βακτήρια, τα οποία βοηθούν στην αποκατάσταση της φυσικής βακτηριδιακής ισορροπίας του σώματος (1).
7. Διεγερτικά του Ανοσοποιητικού Συστήματος
   Τα γαλακτικά βακτήρια είναι ικανά να διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα στο επίπεδο του εντέρου (2).
8. Στεροειδή & Αντισυλληπτικά Χάπια
   Τα στεροειδή και τα αντισυλληπτικά χάπια είναι γνωστό ότι μειώνουν τα γαλακτικά βακτήρια και ως εκ τούτου ένα συμπλήρωμα κρίνεται απαραίτητο για άτομα υπό αντίστοιχη φαρμακευτική αγωγή.
9. Βρεφικοί Κολικοί
   Μελέτες έχουν δείξει ότι τα γαλακτικά βακτήρια L.rhamnosus και L.reuteri μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των κολικών στα βρέφη. Επιπλέον, τα συγκεκριμένα προβιοτικά φαίνεται ότι μπορούν να βοηθήσουν και στη μείωση των συμπτωμάτων της ατοπικής δερματίτιδας ή εκζέματος, μέσω της εμπλοκής του σε μονοπάτια του ανοσοποιητικού (11-16).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ

Τα γαλακτικά βακτήρια είναι ασφαλή για ενήλικες, βρέφη και παιδιά. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και του θηλασμού.
Τα γαλακτικά βακτήρια, όπως όλα τα προβιοτικά, δεν προτείνονται σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, εκτός αν η λήψη τους γίνεται κατόπιν ιατρικής συμβουλής.

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

Τα αντιβιοτικά και τα συμπληρώματα με γαλακτικά βακτήρια μπορούν να λαμβάνονται την ίδια χρονική περίοδο, αλλά με διαφορά μερικών ωρών το ένα από το άλλο προκειμένου να αποφευχθεί η καταστροφή των «φιλικών» βακτηρίων από τα αντιβιοτικά.

1. "Handbook of Dietary Supplements", Pamela Mason, Blackwell Science, 1995.
2. Richardson D. Probiotics and product innovation. Nutrition and Food Science, 4:27-33, 1996.
3. Orrhage K, Brismar B, Nord CE. Effect of Supplements with Bifidobacterium longum and Lactobacillus acidophilus on the Intestinal Microbiota during Administration of Clindamycin. Microbial Ecology in Health and Disease, 7:17-25 1994.
4. Witsell DL., et al. Effect of Lactobacillus acidophilus on antibiotic-associated gastrointestinal morbidity: a prospective randomised trial. J Otolaryngol, 24;4:23-3, 1995.
5. Sazawal S, Hiremath G et al. Efficacy of probiotics in prevention of acute diarrhoea: a meta-analysis of masked, randomised, placebo-controlled trials. Lancet Infect Dis. 2006 Jun;6(6):374-82.
6. Hickson M, D'Souza AL et al. Use of probiotic Lactobacillus preparation to prevent diarrhoea associated with antibiotics: randomised double blind placebo controlled trial. BMJ. 2007 Jul 14;335(7610):80. Epub 2007 Jun 29.
7. Gotz V, Romankiewicz JA, Moss J, Murray HW. Prophylaxis against ampicillin-associated diarrhea with a lactobacillus preparation. Am J Hosp Pharm. 1979 Jun;36(6):754-7.
8. Nobaek et al (2000). Alteration of Intestinal Microflora is associated with reduction in abdominal bloating and pain in patients with Irritable Bowel Syndrome. Am J Gastroenterology 95(5):1231-1238.
9. Niedzielin et al. A controlled, double-blind, randomized study on the efficacy of Lactobacillus plantarum in patients with Irritable Bowel Syndrome. (2001) Eur J Gastroenterol Hepatol.13: 1143-1147.
10. Saggioro A. Probiotics in the treatment of Irritable Bowel Syndrome. (2004) J Clin Gastroenterol. 38(6 Suppl):S104-6.
11. Rhoads JM et al. Altered fecal microflora and increased fecal calprotectin in infants with colic. J Pediatr. 2009 Dec;155(6):823-828.
12. Savino F. et al. Intestinal microflora in breastfed colicky and non-colicky infants. Acta Paediatr 2004 Jun;93(6):825-9.
13. Pediatr Res. 2015 Jul 7. doi: 10.1038/pr.2015.127.
14. Elazab N et al. Probiotic administration in early life, atopy, and asthma: a meta-analysis of clinical trials. Pediatrics. 2013 Sep;132(3):e666-76.
15. Pelucchi C et al. Probiotics supplementation during pregnancy or infancy for the prevention of atopic dermatitis: a meta-analysis. Epidemiology. 2012 May;23(3):402-14.
16. Nermes M et al. Interaction of orally administered Lactobacillus rhamnosus GG with skin and gut microbiota and humoral immunity in infants with atopic dermatitis. Clin Exp Allergy. 2011 Mar;41(3):370-7.