Βήτα-γλυκάνες και προβιοτικά για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού τον χειμώνα!

Κατά τη διάρκεια του χειμώνα εμφανίζουμε αυξημένη ευαισθησία σε ασθένειες και έτσι αποκτά τεράστια σημασία η ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος για την αποφυγή και την αντιμετώπιση των λοιμώξεων και τη διατήρηση της συνολικής μας υγείας. Δύο σημαντικά συστατικά που έχουν συγκεντρώσει την προσοχή για τις ανοσοενισχυτικές τους ιδιότητες είναι οι β-γλυκάνες και τα προβιοτικά.

Ο ρόλος των β-γλυκανών
Οι β-γλυκάνες είναι φυσικοί πολυσακχαρίτες που βρίσκονται στα κυτταρικά τοιχώματα μυκήτων, σε βακτήρια, ζυμομύκητες και ορισμένα φυτά όπως η βρώμη και το κριθάρι. Αυτές οι ενώσεις διαθέτουν την ικανότητα να ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να υποστηρίζουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του οργανισμού. Η ειδική δομή των β-γλυκανών διεγείρει διάφορα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως τα μακροφάγα, ενισχύοντας την ικανότητά τους να εντοπίζουν και να καταστρέφουν παθογόνους μικροοργανισμούς.
Οι β-γλυκάνες δεν διασπώνται στο στομάχι και φτάνουν αυτούσιες στο έντερο. Εκεί αναγνωρίζονται ως κάτι ξένο και παραλαμβάνονται από ειδικά κύτταρα (μακροφάγα, δενδριτικά κύτταρα) τα οποία τις διασπούν σε μικρότερα κομμάτια. Τα κομμάτια αυτά προσδένονται σε ειδικά σημεία-υποδοχείς διαφόρων κυττάρων του ανοσοποιητικού (φυσικά φονικά κύτταρα, κοκκιοκύτταρα, ουδετερόφιλα κ.α.) και τα ενεργοποιούν, βελτιώνοντας έτσι την άμυνα του οργανισμού και την ικανότητά του να «πολεμά» τους ξένους μικροοργανισμούς – εισβολείς, όταν έρθει σε επαφή με αυτούς. Έτσι, οι β γλυκάνες ενισχύουν το ανοσοποιητικό χωρίς να το διεγείρουν.
Η χειμερινή περίοδος φέρνει συχνά ένα κύμα κρυολογημάτων, γρίπης και άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Μελέτες δείχνουν ότι οι β-γλυκάνες παίζουν σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου και της σοβαρότητας των λοιμώξεων του αναπνευστικού, ενισχύοντας την ανοσολογική απόκριση του οργανισμού. Ενεργοποιώντας συγκεκριμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, οι β-γλυκάνες βοηθούν στην παραγωγή κυτταροκινών, πρωτεϊνών που ρυθμίζουν και συντονίζουν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στις λοιμώξεις.
Επιπλέον, οι β-γλυκάνες παρουσιάζουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που βοηθούν στη διαχείριση της φλεγμονής, ένα κοινό πρόβλημα κατά τη διάρκεια των λοιμώξεων. Αυτή η διαμόρφωση της ανοσολογικής απόκρισης είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη της υπερβολικής αντίδρασης του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές.

Ο ρόλος των προβιοτικών στην ανοσία
Τα προβιοτικά ή «φιλικά βακτήρια» είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που παρέχουν οφέλη για την υγεία όταν καταναλώνονται σε επαρκείς ποσότητες. Κατοικούν κυρίως στο έντερο και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση ενός ισορροπημένου ανοσοποιητικού συστήματος. Η υγεία του εντέρου έχει βαθύτατο αντίκτυπο στη συνολική ανοσία και τα προβιοτικά συμβάλλουν σημαντικά σε αυτό.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν υπάρχει τάση για διατροφικές αλλαγές και μειωμένη κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών, το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να μεταβληθεί και αυτή η αλλαγή μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ανοσολογική λειτουργία. Τα προβιοτικά συμβάλλουν στη διατήρηση ενός ποικιλόμορφου και υγιούς εντερικού μικροβιώματος ενισχύοντας την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων και καταστέλλοντας τα επιβλαβή παθογόνα.
Συγκεκριμένα στελέχη προβιοτικών, όπως οι λακτοβάκιλλοι L.plantarum, L.bulgaricus, L.rhamnosus, L.casei, L.paraplantarum, έχει αποδειχθεί ότι έχουν ωφέλιμη δράση στο ανοσοποιητικό. Ενισχύουν τη λειτουργία του φραγμού του εντέρου, εμποδίζοντας την είσοδο επιβλαβών παθογόνων μικροοργανισμών στην κυκλοφορία του αίματος. Επιπλέον, αυτά τα προβιοτικά διεγείρουν την παραγωγή αντισωμάτων και ενισχύουν τη δραστηριότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, ενισχύοντας έτσι την άμυνα του οργανισμού έναντι των λοιμώξεων που εμφανίζονται τον χειμώνα.

Η συνεργιστική επίδραση των β-γλυκανών και των προβιοτικών
Ο συνδυασμός β-γλυκανών και προβιοτικών αποτελεί μια συνεργιστική προσέγγιση για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά τους χειμερινούς μήνες. Οι έρευνες δείχνουν ότι όταν αυτά τα δύο συστατικά χρησιμοποιούνται μαζί, παρουσιάζουν ενισχυμένη επίδραση στην λειτουργία του ανοσοποιητικού σε σύγκριση με τη μεμονωμένη χρήση τους.
Οι β-γλυκάνες υποστηρίζουν την ετοιμότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμεί τις λοιμώξεις, ενώ τα προβιοτικά συμβάλλουν σε ένα ισορροπημένο εντερικό μικροβίωμα που είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική ανοσία. Μαζί, δημιουργούν ένα περιβάλλον που ευνοεί μια ισχυρή ανοσολογική απόκριση κατά των εποχιακών απειλών.
Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένα προβιοτικά στελέχη μπορούν να αυξήσουν την απορρόφηση και την αποτελεσματικότητα των β-γλυκανών στον οργανισμό. Αυτή η συνέργεια ενισχύει τα επιμέρους οφέλη τους, προσφέροντας μια πιο ολοκληρωμένη ασπίδα κατά των ασθενειών που σχετίζονται με τον χειμώνα.

Καθώς λοιπόν πλησιάζουν οι ψυχρότεροι μήνες, η διατήρηση ενός ανθεκτικού ανοσοποιητικού συστήματος γίνεται επιτακτική ανάγκη για την πρόληψη αλλά και την αντιμετώπιση των εποχικών ασθενειών. Οι β-γλυκάνες και τα προβιοτικά προσφέρουν πολύτιμη υποστήριξη ενισχύοντας τις ανοσολογικές αποκρίσεις και προάγοντας ένα υγιές μικροβίωμα του εντέρου, αντίστοιχα. Η συνδυασμένη επίδρασή τους αποτελεί μια ισχυρή ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος κατά τη διάρκεια του χειμώνα, παρέχοντας μια ασπίδα κατά των κοινών λοιμώξεων και υποστηρίζοντας τη συνολική ευεξία. Η ένταξη αυτών των συστατικών στην καθημερινότητά μας μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη διατήρηση της υγείας και της ευεξίας κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου.

Βιβλιογραφικές αναφορές
1. Vasc Health Risk Manag. 2008;4(6):1265-72. doi: 10.2147/vhrm.s3803. PMID: 19337540; PMCID: PMC2663451.
2. Effects of beta-glucans on the immune system. Medicina (Kaunas). 2007;43(8):597-606. PMID: 17895634.
3. Stimulatory Effect of β-glucans on Immune Cells. Immune Netw. 2011 Aug;11(4):191-5. doi: 10.4110/in.2011.11.4.191.
4. Probiotic effects on cold and influenza-like symptom incidence and duration in children. Pediatrics. 2009 Aug;124(2):e172-9.
5. Cochrane Database Syst Rev. 2022 Aug 24;8(8):CD006895.
6. Effects of Medicinal Fungi-Derived β-Glucan on Tumor Progression. J Fungi (Basel). 2021 Mar 25;7(4):250.
7. Immunomodulation of Fungal b-Glucan in Host Defense Signal¬ing by Dectin-1. Biomol Ther 20(5), 433-445 (2012)