Διαταραχές διάθεσης: Υπάρχουν φυσικοί τρόποι για να αντιμετωπιστούν;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι 350 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως υποφέρουν από άγχος και κατάθλιψη. Μάλιστα, αναφέρει ότι η κατάθλιψη είναι η κύρια αιτία που κάνει έναν άνθρωπο μη λειτουργικό και συμβάλλει σημαντικά στη συνολική παγκόσμια επιβάρυνση από ασθένειες. Οι γυναίκες επηρεάζονται περισσότερο από την κατάθλιψη από ότι οι άνδρες.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ευτυχισμένοι άνθρωποι που διατηρούν μία θετική διάθεση επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα στη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής επιτυχίας, των υποστηρικτικών σχέσεων, της ψυχικής υγείας, της προσαρμοστικότητας, ακόμη και της σωματικής υγείας και της μακροζωίας. Ωστόσο η σχέση μεταξύ ευτυχίας και υγείας είναι πολύπλοκη, καθώς η υγεία μπορεί να προσφέρει ευτυχία αλλά και το να είναι κανείς ευτυχισμένος μπορεί να παρέχει βελτίωση της υγείας του.

Αίτια και παράγοντες επιβάρυνσης

Στις διαταραχές της διάθεσης και την εμφάνιση κατάθλιψης συμβάλλουν διάφορα αίτια. Σε αυτά περιλαμβάνονται γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες, μεταξύ των οποίων το στρες αποτελεί πιθανώς τον σημαντικότερο από αυτούς. Το παρατεταμένο στρες μπορεί να προκαλέσει άγχος και άλλες διαταραχές της διάθεσης, μαζί με καρδιακές και εγκεφαλοαγγειακές παθήσεις, διαταραχές μνήμης και γνωστικές διαταραχές.

Ο παθολογικός μηχανισμός της κατάθλιψης δεν είναι σαφής. Υποστηρίζεται ότι ενδεχομένως η κατάθλιψη που προκαλείται από το στρες σχετίζεται με την υπερδραστηριότητα του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, που χαρακτηρίζεται από αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης και αδρενοκορτικοτρόπου ορμόνης.

Τα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι τα υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών κυτταροκινών ή οξειδωτικού στρες ή/και τα μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης (5-HT) και νορεπινεφρίνης (ΝΕ) μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη.

Οι συνήθεις θεραπείες

Σε γενικές γραμμές, τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα δρουν μειώνοντας την επαναπρόσληψη ορισμένων νευροδιαβιβαστών, συμπεριλαμβανομένων της σεροτονίνης, της ντοπαμίνης και της νορεπινεφρίνης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της διάθεσης. Τα διάφορα διαθέσιμα αντικαταθλιπτικά επηρεάζουν αυτούς τους νευροδιαβιβαστές με διαφορετικούς τρόπους. Ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται όλοι οι ασθενείς στην φαρμακευτική αγωγή. Επίσης, τα φάρμακα μπορεί να συνοδεύονται από ανεπιθύμητες ενέργειες όπως ναυτία, διαταραχές ύπνου, καταστολή, σεξουαλική δυσλειτουργία και αύξηση σωματικού βάρους. Μπορεί επίσης να προκύψουν ζητήματα εθισμού.

Ο ρόλος της διατροφής

Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα έχει επικεντρωθεί στο ρόλο της διατροφής στη διαχείριση της κατάθλιψης, καθώς η παραγωγή των νευροδιαβιβαστών απαιτεί επαρκείς ποσότητες θρεπτικών συστατικών.

Επιστημονικά δεδομένα συνδέουν πλέον τη διατροφική ιατρική με την ψυχιατρική. Μάλιστα, η Διεθνής Εταιρεία Έρευνας για τη Διατροφική Ψυχιατρική συνιστά ότι "η διατροφή και τα διατροφικά συμπληρώματα θα πρέπει πλέον να θεωρούνται ως κύρια στοιχεία της ψυχιατρικής πρακτικής".

Ενίσχυση νευροχημικών οδών

Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η συμπλήρωση µε ένα πολυθρεπτικό συμπλήρωμα μπορεί να βελτιώσει συμπτώματα της κατάθλιψης, του άγχους και του στρες. Επίσης, διάφορες βοτανικές παραδοσιακές θεραπείες έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν τις ίδιες νευροδιαβιβαστικές οδούς με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

Μελέτες αποδεικνύουν ότι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και η βιταμίνη D, μέταλλα όπως ο ψευδάργυρος, ο χαλκός και το σελήνιο, καθώς και η χολίνη, επηρεάζουν νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη και η νορεπινεφρίνη. Επιπλέον, ο κουρκουμάς και ο κρόκος είναι ισχυρά φυτικά συστατικά που παρέχουν παρόμοια αποτελέσματα. Ο κρόκος μάλιστα, έχει αποδειχθεί σε κλινικές μελέτες ότι είναι εξίσου αποτελεσματικός με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα SSRI (εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης).  

Έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών

Μελέτες δείχνουν τη σημασία της καθημερινής λήψης σημαντικών θρεπτικών συστατικών για τη βελτίωση διαταραχών της διάθεσης. Ωστόσο, η ημερήσια πρόσληψη βασικών διατροφικών συστατικών που εμπλέκονται στη διατήρηση της διάθεσης είναι γενικά ανεπαρκής σε πολλούς ανθρώπους. Συγκεκριμένα, η συμπλήρωση βιταμινών του συμπλέγματος Β είναι ιδιαίτερα σημαντική και μια ανασκόπηση μελετών υποστηρίζει τη χρήση ενός συμπληρώματος με σύμπλεγμα Β σε υψηλές δόσεις για την αντιμετώπιση του στρες και του άγχους. Η βιταμίνη D, η χολίνη, ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, η βιοτίνη και το μαγνήσιο έχουν επίσης μελετηθεί, προσφέροντας οφέλη στη διατήρηση της καλής ψυχολογίας.

Αντιμετώπιση άγχους & στρες

Κλινικά δεδομένα καθώς και μετα-αναλύσεις μελετών υποστηρίζουν τη χρήση της ασβαγκάντα, της κουρκουμίνης, του κρόκου (σαφράν), της ροντιόλα και του μαγνησίου για την αντιμετώπιση του στρες και του άγχους. Οι αρωματικές ενώσεις του κουρκουμά (Curcuma longa) έχει βρεθεί ότι υποστηρίζουν τους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου, τη σεροτονίνη και τη ντοπαμίνη, που συμβάλλουν στη ρύθμιση της διάθεσης. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ασβαγκάντα (Withania somnifera) συμβάλλει στην υγεία του εγκεφάλου, την πνευματική απόδοση και βοηθά στην ψυχική και σωματική εγρήγορση σε περιόδους κόπωσης, ενώ έχει αγχολυτική δράση. Αντίστοιχα, σύγχρονες μελέτες για την ροντιόλα (Rhodiola rosea) αποδεικνύουν ότι βοηθά στην εξισορρόπηση του συναισθηματικού στρες και της σωματικής προσπάθειας ενώ βελτιώνει την ψυχική κατάσταση. Τέλος ο κρόκος (Crocus sativus), συμβάλλει στη συναισθηματική ισορροπία, τη χαλάρωση και τη διατήρηση της θετικής διάθεσης. Μελέτες δείχνουν ότι διαθέτει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες, ενώ βοηθά στη χαλάρωση και τον ύπνο.

Συμπέρασμα

Ένα ολοκληρωμένο συμπλήρωμα πολυβιταμινών και ανόργανων συστατικών, με επιπλέον βότανα όπως το σαφράν, η ασβαγκάντα, η ροντιόλα και ο κουρκουμάς, όπως το Neubria Shine, θα μπορούσε να είναι ευεργετικό για τη διατήρηση τόσο της θετικής διάθεσης και στάσης ζωής, αλλά και την υποστήριξη γενικότερα του οργανισμού.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1. Journal of psychosomatic research. 2013 Apr 1;74(4):271-7.
2. World Health Organization. Depression and other common mental disorders: global health estimates. World Health Organization; 2017.
3. Indian journal of psychological medicine. 2010 Jan;32(1):1-2.
4. Journal of psychosomatic research. 2006 Feb 1;60(2):113-24.
5. Trends in neurosciences. 2008 Sep 1;31(9):464-8.
6. 2013 Aug 29;246:199-229.
7. Journal of Psychiatry. 2013 Sep;47(9):828-39.
8. Β 2022 Aug 15;378.
9. 2020:1-9.
10. Journal of Education, Health and Sport. 2020 Aug 20;10(8):260-7.
11. Personalized Medicine in Psychiatry. 2020 Mar 1;19:100042.
12. JAMA psychiatry. 2020 Jun 1;77(6):607-17.
13. Current drug safety. 2018 Nov 1;13(3):176-86.
14. British Journal of Clinical Pharmacology. 2021 Jan;87(1):23-33.
15. World Psychiatry. 2015 Oct;14(3):370-1.
16. Open Biology. 2022 Sep 7;12(9):220188.
17. International journal of molecular sciences. 2020 Dec 4;21(23):9259.
18. 2018 May 9;10(5):584.
19. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 2021 Aug 16;69(37):10774-89.
20. Neurochemical Research, 46(12), pp.3273-3285.
21. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2022 Sep 22;2022:6480590-.
22. 2020 Jun 29;369.
23. The Journal of nutrition. 2003 Nov 1;133(11):3927S-31S.
24. 2019 Sep 16;11(9):2232.
25. Journal of Affective Disorders. 2021 Jun 1;288:92-8.
26. Physiological research. 2015;64:S101.
27. The American journal of clinical nutrition. 2009 Oct 1;90(4):1056-60.
28. Psychosomatic medicine. 2013 Feb 1;75(2):144-53.
29. 2019 Sep;98(37).
30. The World Journal of Biological Psychiatry. 2009 Jan 1;10(4-2):686-7.
31. Chinese journal of integrative medicine. 2015 May;21(5):332-8.
32. 2016 Mar 2;21(3):303.
33. Journal of Affective Disorders. 2018 Feb 1;227:330-7.
34. Phytotherapy research. 2015 Dec;29(12):1934-9.
35. Magnesium research. 2016 Sep 30;29(3):120-5.
36. British journal of pharmacology. 2020 Mar;177(6):1212-26.
37. Pharmacology & therapeutics. 2006 Mar 1;109(3):325-38.
38. 2015 Jul;48(04/05):141-4.