Φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου: Ποιες φυσικές λύσεις βοηθούν;

Οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου όπως η ελκώδης κολίτιδα ή η νόσος του Crohn επηρεάζουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. (1) Είναι αποτέλεσμα φλεγμονής σε διαφορετικά μέρη του γαστρεντερικού σωλήνα, και εμφανίζουν συμπτώματα όπως: εντερικά έλκη, κοιλιακές κράμπες, χρόνια διάρροια, πυρετό και μειωμένη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, γεγονός που οδηγεί σε κόπωση, διαρροή εντέρου και απώλεια βάρους. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι τις πυροδοτεί, αλλά φαίνεται να είναι ένας συνδυασμός γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Εκτός από τις απαιτούμενες συμβατικές θεραπείες για την αντιμετώπιση των φλεγμονωδών παθήσεων που συνήθως περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή και κάποιες φορές χειρουργική επέμβαση, υπάρχουν επίσης κάποιες διαθέσιμες φυσικές επιλογές που έχουν ωφέλιμη δράση καθώς και κάποιες διατροφικές συμβουλές που θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Ελαττώστε τους υδατάνθρακες

Οι περισσότεροι πάσχοντες παρατηρούν μεγάλη βελτίωση στα συμπτώματά τους όταν εξαλείφουν ουσίες όπως η γλουτένη από τη διατροφή τους. Οι υδατάνθρακες, ειδικά αυτοί που περιέχουν τα αμυλούχα και ζαχαρούχα τρόφιμα, ζυμώνονται και αποσυντίθενται στο έντερο όταν δεν μπορούν να αφομοιωθούν σωστά. Όταν υπάρχουν αιμορραγικές πληγές στο έντερο, όπως και στη φλεγμονώδη εντερική πάθηση, οι τοξίνες και τα άπεπτα σωματίδια διαρρέουν στην κυκλοφορία του αίματος και προκαλούν ζημιά στο σώμα. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες τροφοδοτούν επίσης βλαβερά βακτήρια και ζυμομύκητες, επιτρέποντάς τους να αυξηθούν υπερβολικά.

Μειώστε στο ελάχιστο τις λεκτίνες

Οι λεκτίνες είναι πρωτεΐνες που βρίσκονται σε πολλά φυτικά τρόφιμα, ειδικά σε δημητριακά. Συνδέονται με μόρια υδατανθράκων μέσα στο έντερο, τα οποία μπορούν να βλάψουν τις κυτταρικές μεμβράνες και να ερεθίσουν την επένδυση του εντέρου. Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν αναπτύξει μηχανισμούς προστασίας από τις λεκτίνες, αλλά για άτομα με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου των οποίων η προστατευτική επένδυση του εντέρου είναι κατεστραμμένη, τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λεκτίνες μπορούν να επιδεινώσουν το έλκος του εντέρου. Καλύτερα να ελαττώσετε από τη διατροφή σας τα στρυχνοειδή (nightshades) που μεγαλώνουν νύχτα και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λεκτίνες (ωμές ντομάτες και πιπεριές καθώς και τα κάσιους, κινόα, πολλά όσπρια και γαλακτοκομικά από αγελάδες που τρέφονται με καλαμπόκι και σόγια).

Επιλέξτε τα λίπη που θα καταναλώνετε

Έρευνες δείχνουν ότι η υψηλή πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων στη διατροφή συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο ελκώδους κολίτιδας, ενώ οι δίαιτες πλούσιες σε τρανς λιπαρά συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο φλεγμονώδους νόσου. (8)

Τα τρανς λιπαρά είναι λίπη που έχουν υδρογονωθεί ή εν μέρει υδρογονωθεί μέσω επεξεργασίας ή μαγειρέματος και προστίθενται στα τρόφιμα ως γαλακτωματοποιητές - ένας πιθανός λόγος για τον οποίο οι γαλακτωματοποιητές έχουν συνδεθεί με την αύξηση της νόσου του Crohn και άλλων πεπτικών ασθενειών(9) - και διγλυκερίδια λιπαρών οξέων.

Αντίθετα, τα ωμέγα -3 λιπαρά οξέα έχουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις και είναι σημαντικά για τη λειτουργία του νευρικού και ενδοκρινικού συστήματος και την αποκατάσταση του ιστού του εντέρου. Βρίσκονται στα καρύδια, τους ηλιόσπορους και τους σπόρους λιναριού και στα ψάρια, συμπεριλαμβανομένου του σολομού, του σκουμπριού, της ρέγγας και της πέστροφας. Ωστόσο σε περίπτωση φλεγμονώδους πάθησης του εντέρου είναι γενικά δύσκολο να αφομοιωθούν από τις τροφές, οπότε η συμπλήρωσή τους είναι πραγματικά σημαντική.

Επίσης, είναι σημαντικά τα καλά κορεσμένα λίπη, τα οποία έχουν βοηθήσει πολλούς πάσχοντες από νόσο Crohn και κολίτιδα. Το λάδι καρύδας είναι ένα κορεσμένο λίπος φυτικής προέλευσης πλούσιο σε λιπαρά οξέα μέσης αλυσίδας, λαυρικό οξύ και δεκανοϊκό οξύ (επίσης καπρικό οξύ), τα οποία έχουν αποδειχθεί ότι έχουν αντιιικά, αντιβακτηριακά και ιδιαίτερα αντιμυκητιακά αποτελέσματα.

Προβιοτικά

Αν δεν παίρνετε ήδη προβιοτικά (φιλικά βακτήρια για την ενίσχυση του εντερικού μικροβιώματος), ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή για να αρχίσετε. Σε μελέτη υψηλής ποιότητας όσον αφορά το επιστημονικό πρωτόκολλο που ακολουθήθηκε, σε πάνω από 100 πάσχοντες από ελκώδη κολίτιδα, η θεραπεία με προβιοτικά ήταν το ίδιο αποτελεσματική με χαμηλής δόσης μεσαλαζίνη (το αντιφλεγμονώδες φάρμακο που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της πάθησης) στον έλεγχο των συμπτωμάτων και την ύφεση της ασθένειας. Και με τις δύο θεραπείες, περίπου το 70% των ασθενών έπαψε να έχει συμπτώματα για περίπου έξι μήνες κατά μέσο όρο.(2)

Μελέτες έχουν δείξει επίσης το όφελος συγκεκριμένων στελεχών όπως το L. acidophilus στην πρόληψη και θεραπεία επιπλοκών της χειρουργικής επέμβασης της ελκώδους κολίτιδας.

Σε άλλη μελέτη, μείγμα προβιοτικών που περιείχε 4 στελέχη λακτοβάκιλων μαζί με άλλα βακτηριακά στελέχη, είχε επίσης αποδειχθεί ευεργετικό.(3)

Boswellia

Η ρητίνη του βοτάνου Boswellia serrata (Ινδικό λιβάνι) αποτελεί μία παραδοσιακή αγιουρβεδική θεραπεία για τις φλεγμονώδεις ασθένειες. Κλινικές δοκιμές σε ασθενείς με φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου απέδειξαν τη θετική δράση του boswellia.(4) Σε μία μελέτη, το 82% των ασθενών που πήραν τη συγκεκριμένη ρητίνη παρατήρησαν ύφεση, έναντι του 75% όσων πήραν το φάρμακο μεσαλαζίνη.(5)

Κουρκουμάς

Αυτό το παραδοσιακό ινδικό μπαχαρικό περιέχει τη δραστική ουσία κουρκουμίνη και άλλα αντιφλεγμονώδη μόρια. Μια μελέτη του 2017 διαπίστωσε ότι η κουρκουμίνη θα μπορούσε να αποτρέψει τη βλάβη στα κύτταρα που καλύπτουν το έντερο,(6) και μια μελέτη του 2015 ανέφερε ότι η κουρκουμίνη προστατεύει την επένδυση του εντέρου από βακτηριακή εισβολή.(7)

Βιβλιογραφικές αναφορές:

1. Nutrients, 2017 Jun 6;9(6). pii: E578. doi: 10.3390/nu9060578
2. Lancet, 1999; 354: 635-9
3. Drugs, 2006; 66: 1371-87
4. Wien Med Wochenschr, 2002; 152: 373-8
5. Eur J Med Res, 1997; 2: 37-43
6. Nutrients, 2017 Jun 6;9(6). pii: E578. doi: 10.3390/nu9060578
7. Nutr Res Pract, 2015; 9: 117-22
8. Gut, 2014;63:776-84
9. J Crohns Colitis, 2013;7:338-41