Πολυβιταμίνες για την ανάκαμψη του ανοσοποιητικού

Είναι γνωστό ότι η υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος εξαρτάται από την καλή διατροφή. Ωστόσο, σύμφωνα με έκθεση της Υπηρεσίας Πληροφόρησης για την Υγεία και τα Συμπληρώματα Διατροφής (Health and Food Supplements Information Service - HSIS), υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις ότι η διατροφή μας απέχει πολύ από την ιδανική, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία του ανοσοποιητικού συστήματος, που είναι ιδιαίτερα σημαντική τη συγκεκριμένη περίοδο που εμφανίζουν έξαρση οι ιώσεις.

Η έκθεση Immune Health: Micronutrients Under the Microscope (Υγεία του ανοσοποιητικού: Μικροθρεπτικά συστατικά στο μικροσκόπιο) συγκεντρώνει στοιχεία σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες για να εμβαθύνει στην ετοιμότητα του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν ότι οι περισσότεροι χρειάζονται επειγόντως μια διατροφική επανεκκίνηση, καθώς παρατηρείται ότι οι μερίδες φαγητού είναι εκτός ελέγχου, το «comfort eating» είναι ευρέως διαδεδομένο και τα θρεπτικά συστατικά που ενισχύουν το ανοσοποιητικό, όπως η βιταμίνη D και ο σίδηρος, βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Ένας από τους συντάκτες της έκθεσης, ο γενικός ιατρός Dr. Gill Jenkins, αναφέρει:

"Η καλή διατροφή είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη ανοσία, αλλά, όσον αφορά τη διατροφή μας, λείπουν βασικά κομμάτια του παζλ. Οι βιταμίνες Α και C - από φρούτα και λαχανικά - και ο σίδηρος από το κόκκινο κρέας, τα φασόλια και τα πράσινα λαχανικά, είναι σε χαμηλότερα επίπεδα από τα ιδανικά για ορισμένες ηλικιακές ομάδες, ενώ οι περισσότεροι ενήλικες δεν λαμβάνουν συμπλήρωμα βιταμίνης D όπως συνιστάται."

"Η κατανάλωση ψαριών είναι επίσης πολύ χαμηλή, οδηγώντας σε τεράστια έλλειψη ωμέγα-3 λιπαρών, τα οποία βοηθούν τον οργανισμό να μειώσει τα δυνητικά επικίνδυνα επίπεδα φλεγμονής που παράγονται κατά τη διάρκεια μιας ανοσολογικής αντίδρασης."

"Όλα αυτά τα θρεπτικά συστατικά παίζουν ρόλο στην υποστήριξη δύο πτυχών της ανοσοποιητικής μας λειτουργίας - της έμφυτης ανοσίας, η οποία δημιουργεί ένα φράγμα κατά των παθογόνων μικροοργανισμών που εισβάλλουν στον οργανισμό, και της προσαρμοστικής ανοσίας, η οποία βοηθά το σώμα να στοχεύει τους ιούς και να δημιουργεί αντισώματα."

"Έχει αποδειχθεί ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων βελτιώνει αρκετές συγκεκριμένες πτυχές της υγείας του ανοσοποιητικού συστήματος, ιδίως όταν υπάρχουν ελλείψεις".

Τα βασικά ευρήματα από την έκθεση της HSIS δείχνουν ότι:

- Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων στην έρευνα (34%) απέκτησε κατά τη διάρκεια του lockdown τη συνήθεια να καταναλώνει περισσότερα «comfort food» και σνακ.

- Περισσότεροι από το ένα πέμπτο (21%) έχουν λάβει συμβουλές από επαγγελματία υγείας να αλλάξουν τη διατροφή τους για να χάσουν βάρος.

- Η πρόσληψη ζωτικών θρεπτικών συστατικών που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένης της βιταμίνης Α, της βιταμίνης D, των βιταμινών Β και του σιδήρου, έχει μειωθεί την τελευταία δεκαετία.

- Σχεδόν οι μισοί (48%) δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν τι περιλαμβάνει μια υγιεινή διατροφή.

- Περίπου τα δύο τρίτα (64%) των ενηλίκων δεν λαμβάνουν συμπλήρωμα βιταμίνης D.

- Μόνο οι μισοί ακολουθούν τη συμβουλή να τρώνε περισσότερα φρούτα και λαχανικά.

- Τρεις στους πέντε (60%) δεν δίνουν προσοχή στο συνιστώμενο μέγεθος των μερίδων ή στον έλεγχο των μερίδων.

Με τα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα να είναι πιο σημαντικά από ποτέ, η έκθεση της HSIS υπογραμμίζει το θλιβερό χάσμα μεταξύ της συνιστώμενης πρόσληψης βασικών βιταμινών και μετάλλων και της σκληρής πραγματικότητας της σημερινής μας διατροφής. Οι κίνδυνοι για την υγεία του ανοσοποιητικού είναι προφανείς.

Βιταμίνη Α:
Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για την παραγωγή και την ανάπτυξη των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Βοηθά στη διατήρηση της ακεραιότητας των εξωτερικών φραγμών έναντι των παθογόνων μικροοργανισμών καθώς και στην ανάσχεση της φλεγμονώδους "καταιγίδας κυτοκινών". Επίσης, συμβάλλει στην άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος στο έντερο. Η χαμηλή πρόσληψή της αυξάνει τον κίνδυνο εισβολής παθογόνων μικροοργανισμών στην αναπνευστική οδό και επιβαρύνει την υγεία των ματιών.

Βιταμίνες Β:
Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι απαραίτητες για την παραγωγή των ενζύμων που παράγουν ενέργεια από τις τροφές. Έτσι τροφοδοτούνται τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.Επίσης, οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β υποστηρίζουν τη γαστρεντερική ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι βιταμίνες Β6, Β12 και το φυλλικό οξύ βοηθούν στη σύνθεση του DNA στα κύτταρα. Η έλλειψη βιταμίνης Β6 μειώνει την παραγωγή ανοσοποιητικών κυττάρων ενώ προάγει τη φλεγμονή. Η ανεπάρκεια φυλλικού οξέος μειώνει την αποτελεσματικότητα των αντισωμάτων. Εννέα στις δέκα γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας έχουν χαμηλά επίπεδα φυλλικού οξέος στο αίμα. Οι χορτοφάγοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε χαμηλή πρόσληψη βιταμίνης Β12, καθώς δεν καταναλώνουν ζωικές τροφές.

Βιταμίνη C:
Η βιταμίνη C είναι μία από τις πιο σημαντικές υδατοδιαλυτές αντιοξειδωτικές βιταμίνες. Προστατεύει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος από φλεγμονώδεις βλάβες που προκαλούνται από τις ελεύθερες ρίζες. Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης C αυξάνουν τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Η βιταμίνη C είναι η πιο ευαίσθητη βιταμίνη που μπορεί να εμφανίσει έλλειψη στον οργανισμό: Σε μελέτες σε ηλικιωμένους, τα επίπεδα ανεπάρκειας κυμαίνονταν από 14-26%, με τους άνδρες να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Νέες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να χρειαζόμαστε τετραπλάσια ποσότητα βιταμίνης C από την τρέχουσα σύσταση για την καταπολέμηση των ιών του αναπνευστικού συστήματος.

Βιταμίνη D:
Η βιταμίνη D είναι ζωτικής σημασίας για μια υγιή ανοσολογική απόκριση και έχει έρθει στο προσκήνιο κατά την πρόσφατη πανδημία Covid-19. Τα περισσότερα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, ιδίως τα Τ και Β λεμφοκύτταρα, διαθέτουν υποδοχείς βιταμίνης D, γεγονός που υποδηλώνει ότι χρειάζονται βιταμίνη D για να λειτουργούν καλά. Η βιταμίνη D προστατεύει επίσης τους πνεύμονες και συμβάλλει στην υγιή ισορροπία των βακτηρίων στο έντερο. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης του COVID-19. Ένα πολύ μεγάλο μέρος του γενικού πληθυσμού παρουσιάζει ανεπάρκεια βιταμίνης D.

Σίδηρος:
Ο σίδηρος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανοσολογική λειτουργία. Προάγει την ανάπτυξη των ανοσοποιητικών κυττάρων και συμβάλλει στη ρύθμιση της φλεγμονώδους αντίδρασης. Τα χαμηλά επίπεδα στο αίμα συνδέονται με χαμηλότερο αριθμό Τ λεμφοκυττάρων, μειωμένη απόκριση αντισωμάτων και μειωμένη εξόντωση παθογόνων μικροοργανισμών. Τα διατροφικά επίπεδα σιδήρου έχουν μειωθεί την τελευταία δεκαετία, πιθανότατα ως συνέπεια της αποφυγής του κόκκινου κρέατος.

Ψευδάργυρος:
Ο ψευδάργυρος είναι ζωτικής σημασίας για την υποστήριξη 3.000 πρωτεϊνών και ενζύμων. Συμβάλλει στη διατήρηση της δομής και της λειτουργίας του δέρματος και του εντερικού φραγμού και είναι σημαντικός για την ανάπτυξη και τη λειτουργία διαφόρων τύπων ανοσοποιητικών κυττάρων. Η χαμηλή πρόσληψη ψευδάργυρου εξασθενεί τη λειτουργία των Τ-κυττάρων και αυξάνει την ευαισθησία σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος. Παρά τη μικρή βελτίωση τα τελευταία χρόνια, περισσότεροι από ένας στους έξι νέους (16%) εξακολουθούν να μην επιτυγχάνουν την ελάχιστη σύσταση για τον ψευδάργυρο.

Σελήνιο:
Το σελήνιο βοηθά στην προστασία των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος και είναι σημαντικό για τη διατήρηση της λειτουργίας των Τ-κυττάρων.

Χαλκός:
Ο χαλκός διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανοσολογική λειτουργία καθώς υποστηρίζει τα ανοσοποιητικά κύτταρα.

Μαγνήσιο:
Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο για τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Αποτελεί συμπαράγοντα των ενζύμων που εμπλέκονται στη δημιουργία DNA και RNA.

Ωμέγα 3 λιπαρά οξέα:
Τα ωμέγα-3 ρυθμίζουν την προστατευτική μεμβράνη γύρω από τα κύτταρα, η οποία βοηθά στον περιορισμό της φλεγμονής μετά από μια σημαντική ανοσοαπόκριση. Η χαμηλή πρόσληψη ωμέγα -3 λιπαρών  παρατείνει τη φλεγμονή που στη συνέχεια βλάπτει τη μακροχρόνια ανοσία.

Μια πρόσφατη μελέτη από το King's College του Λονδίνου επιβεβαιώνει ότι τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν το ανοσοποιητικό. Μεταξύ σχεδόν μισού εκατομμυρίου ανθρώπων που είχαν εγγραφεί σε μια εφαρμογή σχετικά με τον COVID-19, η συχνότητα μόλυνσης από SARS-CoV-2 μειώθηκε κατά 14% σε όσους έπαιρναν προβιοτικά, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, πολυβιταμίνες ή βιταμίνη D.

Τους χειμερινούς μήνες, η διατροφή μας θα πρέπει να έχει περισσότερη θρεπτική αξία για να μας παρέχει τη βέλτιστη υποστήριξη του ανοσοποιητικούσυστήματος. Έτσι, είναι σημαντικό να εγκαταλείψουμε τις ανθυγιεινές διατροφικές μας συνήθειες, να προσέξουμε το μέγεθος των μερίδων, να αυξήσουμε την πρόσληψη λαχανικών και να επιλέξουμε πιο υγιεινές επιλογές για σνακ. Είναι επίσης χρήσιμη η αντιμετώπιση των χαμηλών επιπέδων των θρεπτικών συστατικών που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό με ένα καθημερινό συμπλήρωμα βιταμινών και μετάλλων.

Πηγή: hsis.org

Βιβλιογραφία

[1] Immune Health: Micronutrients Under The Microscope; HSIS; Winter 2021
[2] Optimal nutritional status for a well-functioning immune system is an important factor to protect against viral infections. Nutrients 12(4).
[3] Trends in the incidence of testing for vitamin D deficiency in primary care in the UK: a retrospective analysis of The Health Improvement Network (THIN), 2005-2015. BMJ open, 9(6), e028355.
[4] Modest effects of dietary supplements during the COVID-19 pandemic: insights from 445 850 users of the COVID-19 Symptom Study app). BMJ Nutrition, Prevention & Health. 2021: bmjnph-2021-000.