Πώς βιώνουν οι Ελληνίδες την εμμηνόπαυση;

Μελέτες δείχνουν ότι το 40% των Ελληνίδων βιώνει εξάψεις (αγγειοκινητικά συμπτώματα) κατά την εμμηνόπαυση, με το 75% αυτών να έχει έντονα συμπτώματα, τα οποία επηρεάζουν σημαντικά και αρνητικά την ποιότητα ζωής τους.

Ομάδα Ελλήνων ερευνητών εντόπισε ότι μέτρια έως σοβαρά αγγειοκινητικά συμπτώματα παρουσιάζονται στο 40% των Ελληνίδων που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, ενώ το 30% των γυναικών εμφανίζουν πιο σύνθετη συμπτωματολογία, που αποτελείται από ψυχολογικές, σεξουαλικές, ψυχοσωματικές ή αγγειοκινητικές διαταραχές. Επιπλέον, παρατήρησαν ότι η ένταση των κλιμακτηριακών συμπτωμάτων επηρεάζει αρνητικά τη συνολική ποιότητα ζωής των γυναικών(1).

Μια άλλη ομάδα Ελλήνων επιστημόνων διαπίστωσε ότι το 29,8% των γυναικών ανέφεραν μέτρια έως σοβαρά συμπτώματα εμμηνόπαυσης, με το 39,2% να αναφέρει κυρίως αγγειοκινητικά συμπτώματα. Οι βασικοί παράγοντες που σχετίστηκαν με την ένταση των συμπτωμάτων ήταν τα έτη μετάβασης στην εμμηνόπαυση, η περίμετρος μέσης καθώς και η ωοθυλακιοτρόπος ορμόνη, η ωχρινοτρόπος ορμόνη και η οιστραδιόλη ορού (2-4).

Μια άλλη ελληνική μελέτη σε περισσότερες από 1000 γυναίκες που βιώνουν τη μετάβαση στην εμμηνόπαυση διαπίστωσε ότι η παρουσία των συμπτωμάτων είχε αρνητικό αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ποιότητας ζωής. Αυτό υποστηρίζεται και από μια έρευνα σε Βρετανίδες, η οποία ομοίως έδειξε ότι η ένταση των εμμηνοπαυσιακών συμπτωμάτων επιδείνωνε όλες τις πτυχές της λειτουργικότητας της υγείας. Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα μιας μεγάλης επιδημιολογικής μελέτης με βάση τον πληθυσμό στις ΗΠΑ δείχνουν ότι τα αγγειοκινητικά συμπτώματα και συγκεκριμένα οι εξάψεις επηρεάζουν το επάγγελμα, τις κοινωνικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες, τη διάθεση, τον ύπνο, τη συγκέντρωση, το συνολικό επίπεδο ενέργειας, τη σεξουαλική δραστηριότητα καθώς και τη συνολική ποιότητα ζωής (5).

Περίπου το 50% των Ελληνίδων αναφέρουν απώλεια της λίμπιντο, ουρογεννητικά συμπτώματα και προβλήματα που αφορούν στη γνωστική λειτουργία.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η συχνότητα εμφάνισης άλλων συμπτωμάτων (εκτός από τα αγγειοκινητικά) που αντιμετωπίζουν οι Ελληνίδες στην εμμηνόπαυση είναι:
- μείωση της λίμπιντο (65%) - διακυμάνσεις της διάθεσης (60%) - κολπική ξηρότητα (56%) - επώδυνη επαφή (50%) - έλλειψη προσοχής (43%) - κολπίτιδα (34%) - προβλήματα μνήμης (33%) - τάση για κλάμα (32%) - αίσθημα ενοχής (29%) - δυσγευσία (28%) - λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (27%) - και πάνω από 20% παρουσίασαν απώλεια αυτοπεποίθησης, άγχος, ξηρότητα των βλεννογόνων, ακράτεια ούρων, ενώ το 12% ανέφερε ότι είχε σκέψεις αυτοκτονίας (6).

Κατάθλιψη και εμμηνόπαυση στην Ελλάδα

Μια μελέτη εντόπισε ότι περισσότερες από μία στις τέσσερις μετεμμηνοπαυσιακές Ελληνίδες εμφάνισαν συμπτώματα ενδεικτικά της κατάθλιψης, ενώ το προσωπικό ιστορικό κατάθλιψης, η ηλικία < 55 ετών, το κάπνισμα και η εργασιακή κατάσταση ήταν ανεξάρτητοι παράγοντες πρόβλεψης της εμφάνισής της (7).

Αγγειοκινητικά συμπτώματα, κατάθλιψη και αϋπνία σε Ελληνίδες στην εμμηνόπαυση

Έλληνες ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα αγγειοκινητικά συμπτώματα και τα συμπτώματα κατάθλιψης συνδέονται με διαφορετικά πρότυπα διαταραχής του ύπνου. Παρόλο που και τα δύο συμπτώματα σχετίζονται με την ποιότητα του ύπνου, τη λειτουργικότητα και την ευεξία κατά τη διάρκεια της ημέρας, η κατάθλιψη σχετίζεται κυρίως με τη δυσκολία στον ύπνο και το ξύπνημα νωρίτερα από το επιθυμητό, ενώ τα αγγειοκινητικά συμπτώματα σχετίζονται με συχνές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια του ύπνου (8).

Άλλοι επιστήμονες που ερεύνησαν την αϋπνία σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διαπίστωσαν ότι σχετίζεται τόσο με τις επιδράσεις των αγγειοκινητικών συμπτωμάτων όσο και με την καταθλιπτική συμπτωματολογία. Τα αγγειοκινητικά συμπτώματα συσχετίστηκαν σημαντικά με την αϋπνία. Τα συμπτώματα της διάθεσης φαίνεται να επηρεάζουν τον ύπνο ανεξάρτητα από τα αγγειοκινητικά συμπτώματα, γεγονός που δείχνει ότι η κατάθλιψη θα πρέπει να αξιολογείται και να αντιμετωπίζεται προσεκτικά στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με αϋπνία (9). 

Συμπερασματικά, η εμμηνόπαυση αποτελεί μία νέα φάση στη ζωή των γυναικών που τη βιώνουν και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως τέτοια και όχι ως μία ασθένεια που πρέπει να καταπολεμήσουν. Κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως η τακτική άσκηση και η σωστή διατροφή, θα βοηθήσουν πολύ σε αυτή τη μετάβαση. Επίσης είναι σημαντική και η επιλογή του κατάλληλου συμπληρώματος διατροφής που θα στοχεύει όχι μόνο στην αντιμετώπιση αγγειοκινητικών συμπτωμάτων όπως οι εξάψεις, αλλά και σε μία ολιστική υποστήριξη της γυναίκας σε αυτή τη φάση της ζωής της, που θα περιλαμβάνει την βέλτιστη ψυχολογική λειτουργία, την εξισορρόπηση των ορμονών, την νοητική λειτουργία και την παροχή των κατάλληλων θρεπτικών συστατικών για τη συνολική υγεία της γυναίκας.

Βιβλιογραφικές αναφορές
1.Grigoriou V et al. Prevalence Of Vasomotor, Psychological, Psychosomatic And Sexual Symptoms In Perimenopausal And Recently Postmenopausal Greek Women: Association With Demographic, Life-Style And Hormonal Factors. Gynecological Endocrinology. 2013 Feb 1;29(2):125-8.
2.D. Chrysagi et al. Menopause And Quality Of Life In Greek Women  Maturitas 63, Supplement 1 (2009) S1–S136.
3.Lambrinoudaki et al. The Significance Of Depression For Menopause-Related Insomnia. Maturitas (200: 63,  S1–S136.
4.Spyropoulou et al. l The Dimension Of Irritability In Menopausal Women. Maturitas 63, Supplement 1 (2009) S1–S136.
5.Giannoulia P et al  Determinants Of Quality Of Life In Greek Middle-Age Women: A Population Survey. Maturitas 71 (2012) 154–161.
6.Krajewska-Ferishah, K et al. Risk Of Depression During Menopause Inwomen From Poland, Belarus, Belgium, And Greece. J. Clin. Med. 2022, 11, 3371.
7.Papazisis G, Tsakiridis I, Ainatzoglou A, Pappa A, Bellali T, Kouvelas D, Dagklis T. Prevalence Of Post-Menopausal Depression And Associated Factors: A Web-Based Cross-Sectional Study In Greece. Maturitas. 2022 Feb 1;156:12-7.
8.Vousoura E. Vasomotor And Depression Symptoms May Be Associated With Different Sleep Disturbance Patterns In Postmenopausal Women Menopause: 2015; 22, 1-5.
9.Zervas Im,et al. Additive Effect Of Depressed Mood And Vasomotor Symptoms On Postmenopausal Insomnia. Menopause. 2009 Jul 1;16(4):837-42.