Προβιοτικά: Το εντερικό μικροβίωμα συμβάλλει στην καλή υγεία της καρδιάς

Οι καρδιακές παθήσεις αποτελούν άλλο ένα πρόβλημα υγείας που σχετίζεται και αυτό με το έντερο. Ερευνητές από το King's College στο Λονδίνο διαπίστωσαν ότι τα άτομα με χαμηλή ποικιλομορφία σε βακτήρια του εντέρου – δηλαδή με φτωχό μικροβίωμα - είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από σκλήρυνση των αρτηριών, το πρώτο στάδιο της αθηροσκλήρωσης και των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι καρδιοπαθείς μπορούν να ωφεληθούν αν υποβληθούν σε θεραπεία με προβιοτικά, τα οποία αποικίζουν το έντερο με φιλικά βακτήρια. Άλλωστε οι καρδιοπάθειες συγκαταλέγονται στον κατάλογο φλεγμονωδών προβλημάτων, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και η σκλήρυνση κατά πλάκας που έχουν επίσης την προέλευσή τους στο έντερο.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο επαναποικισμός του εντέρου με «καλά» βακτήρια θα μπορούσε να αντιστρέψει την πιο θανατηφόρα νόσο παγκοσμίως, και τα προβιοτικά που περιέχουν ζωντανούς μικροοργανισμούς είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της αθηροσκλήρωσης. Καθώς τα προβιοτικά έχουν αποδειχθεί ότι μειώνουν την αρτηριακή πίεση, τα συμπληρώματα αυτά θα μπορούσαν να έχουν παρόμοιο θετικό αντίκτυπο στην αρτηριακή υγεία και αυτό μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και θεραπεύουμε τις καρδιακές παθήσεις.

Συνδυασμός προβιοτικών με φυτικές ίνες

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο McMaster στον Καναδά υποστηρίζουν ότι μια διατροφή με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά μπορεί να συμβάλει στη δυσβίωση του εντέρου - όπου διαταράσσεται η υγιής βακτηριακή ισορροπία - και αυτό μπορεί να προκαλέσει αθηροσκλήρωση και υπέρταση. Υποστηρίζουν ότι η χρήση προβιοτικών και η επιλογή τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αναστροφή των καρδιακών παθήσεων. Άλλωστε το έντερο θα μπορούσε να παίζει ρόλο στην αρτηριακή νόσο, δεδομένου ότι έχει ήδη αποδειχθεί ότι είναι ένας σημαντικός ρυθμιστής της φλεγμονής, της ανοχής της γλυκόζης και της ευαισθησίας στην ινσουλίνη, που είναι χαρακτηριστικά του διαβήτη τύπου 2, ο οποίος είναι ο ίδιος πρόδρομος καρδιακής ασθένειας.

Στη μελέτη τους, οι ερευνητές του King's College ανακάλυψαν ότι υπήρχε μια αντίστροφη σχέση μεταξύ κάποιων ειδών βακτηρίων του εντέρου και της αρτηριακής σκλήρυνσης. Με άλλα λόγια, τα άτομα με τη χαμηλότερη ποικιλία μικροβίων εμφάνιζαν και μεγαλύτερη αρτηριοσκλήρυνση, ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες όπως για παράδειγμα το βάρος τους.

Η ανακάλυψή τους βασίζεται σε πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Schleswig-Holstein, η οποία συσχέτισε άμεσα την απώλεια βακτηρίων στο έντερο και την καρδιακή ανεπάρκεια. Αυτές οι μειώσεις στον αριθμό βακτηρίων μπορεί να προκληθούν από ασθένειες όπως ο διαβήτης τύπου 2 ή από φαρμακευτικά προϊόντα. Οι ερευνητές μελέτησαν υγιείς ανθρώπους και ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια και παρόλο που και οι δύο ομάδες είχαν παρόμοια δίαιτα, οι καρδιακοί ασθενείς είχαν «σημαντικά χαμηλότερα» επίπεδα βακτηριακών στελεχών που ελέγχουν τη φλεγμονή.

Η σύνδεση καρδιάς-εντέρου

Πρόκειται για μια ιδέα που κερδίζει συνεχώς έδαφος. Συζητήθηκε πριν από 10 χρόνια, όταν οι ερευνητές άρχισαν να ανακαλύπτουν ότι η αλλαγή του μικροβιώματος του εντέρου μέσω της διατροφής και των προβιοτικών θα μπορούσε να είναι η απάντηση στην επιδημία των καρδιακών παθήσεων. Ο τρόπος διατήρησης της καρδιαγγειακής υγείας θα μπορούσε να είναι η αποκατάσταση του υγιούς εντερικού μικροβιώματος.

Μια ερευνητική ομάδα από την BGI-Shenzhen στην Κίνα συνέκρινε 218 καρδιοπαθείς και 187 υγιείς, και διαπίστωσε ότι το μικροβίωμα του εντέρου των καρδιοπαθών δεν ήταν υγιές και μάλιστα περιείχαν δύο βακτηριακά είδη - Enterobacteriaceae και Streptococcus - που παρεμβαίνουν στον φυσιολογικό μεταβολισμό που υποστηρίζει την καρδιαγγειακή υγεία.

Η επιστήμη που αναγνωρίζει τον ζωτικό ρόλο του εντέρου και την ικανότητά του να ρυθμίζει πολλές φυσιολογικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της φλεγμονής, έχει τώρα ένα όνομα: ανοσομεταβολισμός. Ερευνητική ομάδα στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον μελετά το ρόλο της δυσβίωσης του εντέρου και του διαβήτη τύπου 2 και του μεταβολικού συνδρόμου, το οποίο περιλαμβάνει διαβήτη, παχυσαρκία και καρδιακές παθήσεις. Υποστηρίζει ότι ουσιαστικά, αυτές οι ασθένειες εμφανίζονται όταν διακόπτεται η «επικοινωνία» μεταξύ του ανοσοποιητικού συστήματος, των βακτηρίων του εντέρου και του μεταβολισμού της γλυκόζης. Τα προβιοτικά είναι ένας τρόπος για την αντιστροφή του διαβήτη και του μεταβολικού συνδρόμου.

Όμως τι προκαλεί εξαρχής την δυσβίωση του εντέρου; Θα μπορούσαν να υπάρχουν πολλές αιτίες, αλλά τέσσερις που έχουν εντοπιστεί περιλαμβάνουν τη διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, την έλλειψη διαιτητικών ινών από λαχανικά, ξηρούς καρπούς και φρούτα, το χρόνιο στρες και τα αντιβιοτικά.

Ο ζωτικός ρόλος που διαδραματίζει η υγεία του εντέρου είναι πλέον γεγονός για τους ερευνητές, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι τα προβιοτικά πιθανώς να έχουν καλύτερα αποτελέσματα από τις στατίνες στην υγεία των αρτηριών και της καρδιάς.

Βιβλιογραφικές αναφορές

1   Eur Heart J, 2018; doi: 10.1093/eurheartj/ehy226

2   Nutrients, 2017; 9, pii: E859

3   ESC Heart Failure, 2017; doi: 10.1002/ehf2.12155

4   Proc Nutr Soc, 2014; 73: 172-85

5   Nat Commun, 2017; 8: 845

6   Nature Commun, 2016; 7: 13329.